panorama
---------
dossier
Zbulohen dorėshkrimet e fundit tė ish-anėtarit tė Byrosė Politike, Kėrenxhi, ku rrėfen njohjen dhe vlerėsimet e tij pėr udhėheqėsin komunist qė nga Lufta
Nesti Kėrenxhi: Enveri mė urdhėroi tė kontrolloj xhepat e kufomės sė Nako Spirut nė spital
Nesti Kerenxhi
Nesti Kėrenxhi, njė nga krijuesit dhe drejtuesit e parė tė Sigurimit tė Shtetit, i dėnuar dhe persekutuar nga Enver Hoxha, vetėm pak vite para vdekjes, i bėn radioskopinė komunizmit shqiptar deri nė ditėt e fundit tė tij. Pak ditė mė parė u zbuluan disa dorėshkrime, qė i pėrkasin viteve 1991-1992, ku ish- anėtari i Byrosė Politike, pėrveē tė tjerave, analizon edhe ndryshimet qė ndodhėn nė fund tė viteve “80-tė nė vendin tonė dhe Evropėn Lindore. Interesante janė pėrsiatjet e tij pėr figurėn e Enver Hoxhės, tė cilėn e zbardh nė njė kėndvėshtrim tė ri... Kur bashkė me Naxhie Dumen, bashkėshorten e Kėrenxhit, po redaktonim e korrigjonim bocetat e librit gati tė pėrfunduar me titull Njė grua e kohės sonė, ku shpaloset intervista e gjatė e Naxhie Dumes dhe burrit tė saj Nesti Kėrenxhi ish-pjesėtar i lartė nė kupolėn komuniste shqiptare, rastėsisht, duke seleksionuar fotot e albumit familjar dhe disa dokumente tė arkivit personal tė Nesti Kėrenxhit, gjeta dorėshkrimet autentike tė autorit me laps nė dy variante dhe, pasi i pashė vlerat e tyre, me lejen e zonjės Naxhie Dume, vendosa t“i botoj nė gazetėn Panorama. gj.t.
Ndoshta dy vjet mė parė, megjithėse kjo nuk ka edhe ndonjė rėndėsi tė veēantė pėr ēka do tė shkruhet me poshtė, nė manifestime tė ndryshme masive, qė zhvilloheshin nė vende tė ndryshme tė Evropės Lindore, me kėrkesat pėr mė shumė liri e demokraci, shpalosej madhėshtore edhe njė parullė impresionante: Proletarė tė tė gjithė vendeve na falni! Doemos, lajmet e dhėna nė ato vite ishin shpresėdhėnėse, tronditėse, veē tė tjerash, pėr kėtė parullė tė re, tronditėse do tė thoja, mė bėri shumė pėrshtypje, e them se pėr kushtet dhe gjendjen time, ky sllogan i ri, mė bėri mė shumė kureshtar se ēdo lajm tjetėr i atyre viteve pėr anėn e veēantė tė tij. Mė shumė se vetė lajmi pėr rrėzimin e Murit tė Berlinit, dhe kjo, jo sepse Muri i Berlinit ishte nė moshė mė tė re se parulla e famshme e shkruar nė mbyllje tė Mansifestit Komunist; as sepse Muri i Berlinit, ky simbol i shtypjes, i diktaturės, i krimit, i gėnjeshtrės dhe i mashtrimit diktatorial nuk ka se si krahasohet me bashkimin e proletariatit, me qėllimet e kėtij bashkimi, duke lėnė mėnjanė tė pėrbashkėtėn e tyre, ideologjinė; as edhe pse rreth 143 vjet mbas Marksit dhe Engelsit, gazeta Zėri i Popullit, organi qendror i PPSH, mban ende nė ballė po atė parullė, ashtu si gjatė gjithė ekzistencės sė saj, sepse nė kuadrin e vazhdimėsisė dhe tė rinovimit, ky organ, njė mėngjes tė bukur, do tė dalė me tė njėjtin emėr, por pa parullėn-thirrėse, tė njohur si kushtrim tė proletariatit botėror. E pra, pėrshtypja ėshtė mė e madhe, sepse mė pėrforcoi bindjen se jo vetėm nė vende tė tjera, por edhe te ne ishte imperative kėrkesa drejtuar popullit qė tė na falė: Shqiptarė tė tė gjitha viseve, na falni! A nuk do tė tingėllonte shumė fisnike kjo thirrje-kėrkesė e re! Dhe tė na falė, jo vetėm ne iniciatorėt e krijimit tė Partisė Komuniste tė Shqipėrisė, qė kemi mbetur ende gjallė nga tė 200 petritat zemėrplasur e sakatosur, syrgjynosur e burgosur (pėrjashto ata tė paktė bashkėpunėtorė tė ndėrtimit tė Shqipėrisė sė re socialiste, sipas mėsimeve tė arkitektit tė ndritur Enver Hoxha, por tė gjithė tė zhgėnjyerit e tjerė). Unė, patjetėr, ashtu si shumė shokė tė mi, faljen e kam kėrkuar heshturazi, nė zemėr tė pėrsėritur ashtu si rrahjet e saj sa herė mė dalin parsysh pasojat e rėnda tė asaj kohe qė Enver Hoxha e ka quajtur me mburrje Kur hidheshin themelet e Shqipėrisė sė Re dhe qė duhet quajtur: kur ēeleshin konturet e greminės sė re, kur ne, me atė sinqeritetin e kohės, moshės dhe zemrėn e ēiltėr ishim tė bindur se punonim e luftonim pėr lirinė, demokracinė, mirėqenien e, siē thoshim atėherė: pėr bukė, paqe e liri. Thirrja Proletarė tė tė gjithė vendeve na falni! i shtoi dhe po i shton radhėt e tė zhgėnjyerve. Me mijėra komunistė e anėtarė partie dorėzojnė sot teserat e Partisė, shumė tė tjerė, punėtorė, fshatarė, intelektualė nuk besojnė mė nė ideologjinė gėnjeshtare tė PPSH, nė demagogjinė e paskrupull tė saj, nė mashtrimet dhe gėnjeshtrat e Enver Hoxhės dhe sahanlėpirėsve tė tij bashkėfajtorė. Fushata pėr rinovimin e Partisė sė Punės tė Shqipėrisė, e filluar para Kongresit tė saj tė 10-tė, synonte tė ndalonte hemorragjinė e saj tė brendshme, shthurjen e saj, por pa dobi. Parapėrgatitja ose mė mirė pėrpunimi i opinionit tė brendshėm dhe tė jashtėm pėr orientimin e Kongresit tė 10-tė tė PPSH, lidhur me kėrkesėn pėr falje popullit pėr bėmat e ndritura (Intervista e Spiro Dedes) synonte tė shpėtohej ēka mund tė shpėtohej nga ajo qė tashmė e ka marrė tė tatėpjetėn. Nuk mund tė merret si njė pėrpjekje e pastėr, e tė pranohet si falje, njohja nė atė masė tė tė metave, gabimeve, krahas tė ashtuquajturit qėndrim kritik tė mbajtur ndaj figurės sė Enver Hoxhės. Jo! Kurrėsesi, jo! Pėrkundrazi, kėtu kemi tė bėjmė thjesht e vetėm me njė mashtrim. Me pėrpjekjen pėr vazhdimėsi tė PPSH enveriste, pa Enver Hoxhėn, por me Sekretar tė Pėrgjithshėm tė PPSH, Ramiz Alinė. Askush mė mirė se Kongresi i 10-tė i PPSH, nuk mund ti drejtohej popullit dhe partisė pėr falje, pėr ndjesė, pėr njė rėnie mė gjunjė si fėmija miturak pėrpara nėnės. Vetėm ai i kish tė gjitha mundėsitė dhe atributet e plota, madje kishte nė dispozicion arkivin e KQ tė PKSH dhe PPSH, qoftė edhe atė pjesė tė pa zhdukur apo tė pa pėrpunuar (siē thuhet) pėr tė goditur drejtpėrsėdrejti, punėn shkatėrrimtare 47- vjeēare tė sistemit diktatorial stalinisto-enverian, pėr tė pėrcaktuar rolin e figurės sė Enver Hoxhės nė kėtė gjysmė shekulli tė sundimit tė perandorisė sė tij e tė lakejve tė tij: tė gėnjeshtrės, mashtrimit, frikės, tmerrit, shtypjes, krimit, dhunimit, zhdukjes sė njerėzve dhe tė debatit e tė sė drejtės sė fjalės e tė shtypit tė lirė, tė shkatėrrimit sistematik tė personalitetit tė njeriut e shpėrfytyrimit tė shoqėrisė etj. Por le tė mos keqkuptohemi, askush prej shqiptarėve nuk duhet dhe nuk ėshtė pėr njė pėrgjegjėsi kolektive me diktatorin Enver Hoxha, ashtu siē mund ta konceptojnė ose ta dėshirojnė pasonjėsit e tij. Vetėm ish-sekretari i Pėrgjithshėm i Partisė sė Punės tė Shqipėrisė, Ramiz Alija, i cili zakonisht i lėkundur nė shumė ēėshtje, duket se pėrsėri ashtu i lėkundur, kėrkon rrugėdalje pa u lagur dhe kujton se po e gjen atė, me lėnien e pėrcaktimit tė figurės sė Enver Hoxhės nė dorė tė historisė. Me tė drejtė pyes: tė cilės histori? Tė asaj historie qė bėn populli me punėn, guximin dhe gjakun e tij, apo tė historisė qė mundohen tė bėjnė liderat, pseudoliderat, udhėheqėsit, pseudoudhėheqėsit, diktatorėt, mikrodiktatorėt, diktatorucėt, tė cilėt duhen quajtur, pa ngurruar, me emrin e tyre. Ndaj populli, i cili vuajti, vuan dhe do tė vuajė edhe pėr njė farė kohe nga bėmat e mbrapshta tė Enver Hoxhės, ka ende tė gjalla shumė kujtime qė nuk po ia lė historisė ti gėrmojė dhe interpretojė, pėrkundrazi, me ēdo mjet po i denoncon sheshit, pėr ditė nėpėr sheshe. Sa kujtime kemi ne qė e kemi njohur Enver Hoxhėn pak si shumė nga afėr, kur atė ende nuk e njihte vetė e shoqja dhe bashkėfajtorja e tij, Nexhmija. Por a do tė mundemi ne vallė, ti japim me njė herė, notėn qė i takon, vendin e merituar nė histori, ti bėjmė tė njohura vetėm me vėrtetėsi, pa ndikime, fėrkime, frikėsime e imponime publike nga njerėz ordinerė qė do tė shfaqen e do tė na shiten si martirė tė diktaturės, si demokratė tė kulluar, si njerėzit mė tė pėrgjėruar pėr tė vėrtetėn. Besoj se jo. Do tė na duhet edhe shumė kohė ta presim kėtė ēast. Sepse nuk ka autoritete, personalitete, institucione, nuk ka dėshirė e guxim qė tė mund ta kryejnė kėtė aksion tepėr tė vėshtirė. Gjithsesi, do tė pėrpiqem tė pėrmend me vėrtetėsi shumė fakte pėr ēka ėshtė shkruar nė tė kaluarėn dhe tė vėrtetoj edhe njė herė me shumė sinqeritet se kush ėshtė Enver Hoxha, cila ėshtė fytyra dhe karakteri i tij tinzar.
Si u ngrit nė krye tė komunistėve shqiptar Enver Hoxha
E kam njohur Enver Hoxhėn qė nė Korēė, kur jepte mėsim nė Liceun Francez me orė tė reduktuara, si pedagog i jashtėm. E kam njohur edhe mė luftė, kur ndodhej nė Qarkun e Korēės. Kam qenė i pranishėm nė servilizmat patologjike tė tij ndaj Svetozar Vukmanoviē Tempos nė Kucakė, si dhe ndaj Miladin Popoviēit e Dushan Mugoshės nė Kucakė e nė Vithkuq. E kam parė nė Konferencėn e Parė tė Vendit tė PKSH, nė Labinot, kur me gjithė kėmbėnguljen e madhe tė Miladin Popoviēit pėr ta zgjedhur Enver Hoxhėn Sekretar tė Pėrgjithshėm, delegatėt e Konferencės e kontestuan propozimin e Miladinit pėr zgjedhjen e tij si Sekretar tė Pėrgjithshėm dhe kėrkuan qė nė vend tė tij tė zgjidhej Koēi Xoxja, megjithse ai nuk ishte i pranishėm, sepse ndodhej i burgosur nė Burgu e Ri nė Tiranė, ku ishte dėnuar me vdekje dhe nga ku ai dhe 27 tė burgosur tė tjerė u arratisėn nga tuneli i nėndheshėm i hapur nga vetė tė burgosurit politikė tė drejtuar nga Koēi Xoxja. Nė kėtė kohė, atdhetari i madh Enver Hoxha, i cili nuk kishte asnjė aktivitet tė shquar luftarak personal, ēka nė kohė lufte ky fakt ishte shumė i rėndėsishėm, propozoi sho-kun J.B.Tito pėr Sekretar tė Pėrgjithshėm tė PKSH, duke lėnė gojė hapur tė gjithė delegatėt me menēurinė dhe nė tė njėjtėn kohė me servilizmin e tij. A nuk flet ky fakt pėr atė qė Enver Hoxha nuk kishte asnjė lloj ndjenje atdhetarie. E kam parė nė Panarit, nė dimrin e 1943-1944, kur i kishin rėnė puplat dhe ngrehosja e vetėkėnaqėsisė karakteristike tė tij, kur Grupi operativ i Shtabit tė Pergjithshėm, jo vetėm pa drejtimin e tij nxorėn tė pa prekura nga rrethimi i madh asgjėsues gjerman i Operacionit Armik tė Dimrit, kur ai u kthye i turpėruar nga inkursioni Triumfator i Martaneshit dhe ku kryesisht pėr faj tė tij, Shtabi i Pėrgjithshėm i UANĒ i shkėputi tė gjitha lidhjet me forcat kryesore tė ushtrisė dhe me zor kaloi lumin Shkumbin, nė njė kohė kur nė zonėn e Martaneshit, Shpiragut, Arbanės, Shėn-gjergjit e Pezės kishte dy brigada sulmuese, Grupin e Elbasanit dhe Grupin e Pezės dhe nuk mundi tė lidhej me to e me ndihmėn e tyre tė siguronte kalimin nė Jug tė vendit, por gati sa nuk u asgjėsua efektivi kryesore i Shtabit tė Pėrgjithshėm. Kam pasur fatin e madh ta shoh nė Plenumin e Dytė tė KQ tė PKSH tė Beratit kur raporti politik i pėrgatitur nga Sejfulla Maleshova ia bėnte kurrizin mė tė butė se barkun, por askush nuk kishte synim ta izolonte Enver Hoxhėn, pėrkundrazi, ai pas Beratit, me miratimin e KQ tė PKSH u shpall Kryeministėr, Gjeneral-kolonel, Komandant Suprem, Sekretar i Pėrgjithshėm i KQ tė PKSH e plot ofiqe tė tjera. Pa shikoni ju lutem se ēfarė kameleoni tregohet Enver Hoxha thuajse nė tė gjitha rastet kur ai pėrgatitet pėr tė ngritur kurthe apo komplote makabre pa kursyer askėnd.
Propozimi nė Plenumin e 8-tė tė KQ tė PKSH, qė Tito tė njihej si Sekretar i Parė
Unė, edhe sot e kėsaj dite, nuk arrij ta konceptoj qartė nė logjikėn time qėndrimin politik, ideologjik, atdhetar, partiak e moral tė Enver Hoxhės, si dhe propozimin e shfaqur rishtaz nga ana e tij nė Plenumin e 8-tė tė KQ tė PKSH, qė shokun J.B.Tito, ne duhej ta konstutionim si Sekretar tė Pėrgjithshėm tė KQ Partisė Komuniste Shqiptare, ndėrsa atė (Enver Hoxhėn) si zėvendės tė tij nė Shqipėri! Marrėzi dhe poshtėrsi mė tė madhe unė nuk kam dėgjuar kurrė nga goja e ndonjė politikani shqiptar i ēfarėdo spektri politik qoftė! Kjo ėshtė e shkruar siē thotė populli, e zezė mbi tė bardhėn, nė procesverbalin e mbledhjes sė Plenumit tė KQ tė PKSH, nė qoftė se nuk mė ka lėnė kujtesa, e kam mbajtur unė personalisht, veē nė qoftė se nuk e kanė zhdukur ose falsifikuar. Dua tė theksoj dhe tė pyes me kėtė rast pėr dokumentet themelore tė historisė tė PKSH, PPSH, Historisė sė Shqipėrisė, ku janė dokumentet si: proces-verbali i Mbledhjes Themeluese tė PKSH? Do tė thoni ju, e ka sekuestruar policia sekrete italiane gjatė njė aksioni blic. Bukur! Po pse nuk ėshtė kėrkuar nė arkivat italiane? Ku ndodhen materialet origjinale tė Konferencės sė Parė tė Vendit, ku kontestohet zgjedhja e Enver Hoxhės si Sekretar i Pėrgjithshėm dhe propozohet pėr kėtė post Koēi Xoxe? Pse nuk botohen origjinalet e tyre apo pėr tė fshehur gjurmėt e punės sė dobėt tė Enver Hoxhės, Miladinit dhe Dushanit? Ku ėshtė? Pse nuk gjendet pas kaq vitesh, raporti politik i mbajtur nga Sejfulla Maleshova nė Plenumin e Dytė tė KQ tė PKSH tė Beratit? Apo mos vallė se ky ėshtė raporti mė analitik pėr veprimtarinė negative, fajet dhe gabimet nė vijėn politike tė Enver Hoxhės gjatė luftės? Ku janė materialet e Plenumit tė 8-tė tė KQ tė PKSH? Pse nuk janė pėrfshirė nė veprat e Enver Hoxhės tė plota, pse janė manipuluar deri nė atė farė feje. Mos vallė pėr tė fshehur gjurmėt e servilizmit tė tij, krupėndjellės? Shembuj tė tjerė tė kėsaj natyre besoj se nuk ėshtė nevoja tė rendis tė tjerė se ka me dhjetėra.
Vetėvrasja e Nako Spirut dhe roli i Hoxhės
Njėri nga problemet shumė seriozė dhe qė ka mbetur i mbėshtjellė me tymnajėn e spekullimit politik ėshtė vrasja, vetėvrasja apo eliminimi fizik i shokut tonė tė mrekullueshėm Nako Spiru. Kush e vrau Nako Spirun? Veli i mjegullės vazhdon ta mbulojė kėtė ēėshtje mjaft tė rėndėsishme. Nuk e di me saktėsi nėse deri mė sot, jurisprudenca, pra shkenca e drejtėsisė, a ka mundur ta pėrcaktojė ndarazi teorinė e saj, lidhur me vrasjen dhe vetėvrasjen e detyruar. Sigurisht qė ka mundur. Nėse e ka pėrcaktuar drejt raportin apo masėn e njėsimit apo tė barazimit midis vrasjes proprement dite (e thėnė pastėr) siē thotė frėngu dhe vrasjes me vetėvrasje tė detyruar!? Nako Spiru vrau veten se e detyruan, kjo tashmė dihet mirėfilli dhe ėshtė e vėrtetuar qartė, si njė e njė qė bėjnė dy. Atė, Nakon pra, e detyroi udhėheqja e Partisė, Byroja Politike e KQ tė PKSH (ashtu si funksiononte ajo nė atė kohė, e plotė dhe jo, me mbledhje tė planifikuara e tė paralajmėruara ose jo, me rend-dite tė caktuar ose tė rastit). A ėshtė rasti kėtu pėr ta mbyllur ēėshtjen, duke pėrcaktuar vetėm pėrgjegjėsinė kolektive, apo ka vend tė nxirret krahas saj dhe pėrgjegjėsia personale? Unė them po. Ka vend. Pėrgjegjėsia personale duhet kėrkuar vetėm te personi Enver Hoxha, sepse ai ishte Sekretar i Pėrgjithshėm i Partisė, Kryeministėr i padiskutueshėm dhe arsyetimet e mėvonshme tė tij, pėr rolin e Koēi Xoxes nė drejtimin e punėve tė Partisė, nuk pijnė ujė. Logjika e ftohtė e sendeve thotė: ēėshtja e Nakos, akuzat kundėr tij janė thjesht ekonomike. Ē“ka tė bėjė Koēi Xoxe kėtu? Nėse Byroja Politike e KQ tė PKSH nuk luante rolin e saj qė i takonte, siē pretendohet, pėrsėri faji nuk ėshtė i Koēi Xoxes, por ėshtė i tij, i Enver Hoxhės, i Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė KQ tė PKSH. Sekretar i Pėrgjithshėm i KQ tė PKSH nuk do tė thotė paprekshmėri, do tė thotė pėrgjegjėsi, do tė thotė pėrgjegjėsi nė shkallėn mė superiore. Pėrgjegjėsia e tij del qoftė edhe duke gjykuar mbi vetė paraqitjen e ēėshtjes nga ai personalisht, duke arsyetuar mbi bazamentin e ēėshtjes tė pėrgatitur nga dora vetė. Po ashtu, nga ky shkrim, del edhe ndonjė vlerėsim apo pėrshtypje e veēantė e imja, qė ka tė bėjė me metodat e ushtrimit tė presionit, me koordinimin e masave qė nga refuzimi i dhėnies sė afatit tė kėrkuar nga vetė Nako Spiru pėr shqyrtimin e ēėshtjes sė tij deri edhe nė dhėnien e urdhrit pėr vėzhgimin e Nakos nga organet e posaēme tė Sigurimit tė Shtetit. Si mund tė shpjegohet ardhja e vetė Enver Hoxhės bashkė me Koēi Xoxen nė sallėn e spitalit, ku bėheshin pėrpjekjet intensive pėr mjekimin e shpėtimin e tij. Sipas porosisė sė Enver Hoxhės, unė qėndrova nė spital deri nė fund tė mjekimit tė pasuksesshėm dhe pas vdekjes sė Nako Spirut, kontrollova xhepat e tij, ku gjeta vetėm teserėn e Partisė, letėr njoftimin dhe njė shami, tė cilat ja dorėzova tė gjitha Enver Hoxhės. Ja, pra, ky ėshtė Enver Hoxha. Tė detyron tė vetėvritesh e pastaj jep urdhėr tė kontrollohet edhe i vetėvrari dhe pastaj mblidhuni o burra ta qajmė. Pastaj ta zhvarrosim e ta pėshtyjmė. Pastaj ta rivarrosim e tė tjera. Pyes mė insistim, po kėto varrime e zhvarrime Koēi Xoxja i ka bėrė, vepėr e tij janė kėto? Po represioni i dhjetėfishuar ndaj komunistėve dhe masės sė gjerė tė kuadrove pas pushkatimit tė Koēi Xoxes vepėr e kujt janė? A nuk janė tė Enver Hoxhės me shokė?...
vijon nesėr
Kush ėshtė Nesti Kėrenxhi
U lind nė Korēė, mė 5 shtator tė vitit 1920, familja e tij ėshtė me origjinė nga Vithkuqi, kurse babai i tij, Pilo Kėrenxhi, ka qenė shok me Mihal Gramenon dhe Spiro Bellkamenin dhe sė bashku me ta ka luftuar pėr pavarėsinė e vendit. Arsimin fillor, plotor dhe liceun francez i ka kryer nė vendlindje. Me lėvizjen komuniste ėshtė lidhur qė nė vitin 1936-1937, kur zhvillohej Lufta e Spanjės. Nė Grupin Komunist tė Korēės ėshtė lidhur qė nė muajin qershor-korrik tė vitit 1939. Ka marrė pjesė nė tė gjitha demostratat GKK kundėr pushtimit fashist. Qė me themelimin e PKSH ėshtė anėtar i saj. Me krijimin e qarkorit tė partise dhe atij tė rinisė ka qenė anėtar i tyre. Nė vitin 1942 u zgjodh sekretar politik i Komitetit Qarkor tė Rinisė. Nė Konferencėn e Parė tė vendit tė PKSH nė mars 1943 ėshtė njė nga 6 delegatėt e Qarkorit tė Korēės. Mė pas nė mbledhjen kombėtare tė rinisė zgjidhet anėtar i KQ tė RKSH. Me krijimin e brigadės sė 4-t sulmuese caktohet pėrgjegjės i sektorit politik tė brigadės. Me hapjen e kurseve tė kuadrove politikė tė ushtrisė nė Panarit tė Korēės u caktua pėrgjegjės i shkollės sė parė tė partisė. Prej kėtej niset pėr tė shkuar si pėrfaqėsues i Shtabit tė Pėrgjithshėm tė Ushtrisė shqiptare pranė Shtabit tė Pėr-gjithshėm jugosllav dhe mareshalit Tito. Nė plenumin e 2 tė KQ tė PKSH rizgjidhet anėtar i KQ tė PKSH. Pas ēlirimit caktohet nė detyrėn e zėvendėsdrejtorit tė Mrojtjes sė Popullit (Sigurimit tė Shtetit), ku drejtor ishte Koēi Xoxe, me unifikimin e Ministrisė sė Brendshme, mi-nistėr u emėrua gjeneral-lejtnant Koēe Xoxe dhe kolonel Nesti Kerenxhi. Mė vonė emėrohet ministėr i Bre-ndshėm dhe anėtar i Byrose Politike. Pas Kongresit tė Parė, ai dhe gruaja e tij, e cila ishte ministre e Arsimit dhe anėtare e KQ tė PKSH u pėrjashtuan nga tė gjitha funksionet qeveritare dhe partiake dhe filloi kalvari i gjatė i persekucionit enverist.
Nesėr do tė lexoni
Dėnimi dhe rehabilitimi i Koēi Xoxes
Pėrse Xoxe, ndryshe nga sa shkruan Nexhmije Hoxha dhe Ismail Kadare, nuk ėshtė sllavo-maqedonas
Si e njoftoi Enveri Kėrenxhin pėr arrestimin e Xoxes dhe persekutimet qė nisėn pas kėsaj
Letra sekrete e njė vendi Perėndimor qė kundėrzbulimi shqiptar shtiu nė dorė nė Sofje pėrpara KGB-sė dhe si Enver Hoxha ja dorėzoi ministrit tė jashtėzakonshėm dhe fuqiplot sovjetik nė Tiranė
--nga gazeta panorama
Krijoni Kontakt